Tych książek nie można przeoczyć

Ks. Zbigniew Niemirski

publikacja 09.01.2013 17:29

Gdy w debacie publicznej ostatnich dni wróciła sprawa stalinowskich więzień, warto sięgnąć do dwóch książek, których bohaterami są ludzie, którzy zmierzyli się z tamtym aparatem represji. Jeden z nich to Tadeusz Zieliński „Igła”, który nie chcąc wpaść w ręce bezpieki, w czerwcu 1948 r. rozerwał się granatem.

Publikacje IPN to książki recenzowane, starannie sprawdzane przez naukowców pod względem historycznej rzetelności Publikacje IPN to książki recenzowane, starannie sprawdzane przez naukowców pod względem historycznej rzetelności
Ks. Zbigniew Niemirski/GN

Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie, Delegatura w Radomiu na początek roku przygotował dwie ważne książki: „Bić się do końca. Podziemie niepodległościowe w regionie radomskim w latach 1945-1950” i „Dopaść »Drągala«. Likwidacja grupy Aleksandra Młyńskiego w świetle dokumentów aparatu bezpieczeństwa”.

„Zdecydowana większość Polaków nie chciała sowieckich porządków ustrojowych. Powojenna partyzantka niepodległościowa (czy szerzej – podziemie niepodległościowe) miała w Polsce największy zasięg spośród krajów, które po II wojnie światowej znalazły się  sowieckiej strefie wpływów. Jak szacują historycy, w momencie swojej największej aktywności – w 1945 r. – organizacje konspiracyjne w Polsce skupiały 150-200 tys. ludzi, w tym 15-20 tys. w oddziałach leśnych” – piszą Krzysztof Busse i Arkadiusz Kutkowski we wstępie do historycznego albumu „Bić się do końca”. – To publikacja zaadresowana do popularnego czytelnika, który znajdzie tu opis, motywy i przyczyny, które sprawiły, że tak wielu zdecydowało się na stawienie oporu komunistom po 1945 r. – mówi Arkadiusz Kutkowski.

Sześć rozdziałów prezentuje poszczególne etapy zmagań niepodległościowego podziemia na ziemi radomskiej od 1945 r. po lata 50, kiedy to w 1954 r. został zabity ostatni „wyklęty” Józef Bednarczyk „Olcha”. Całość dopełniają: kalendarium, bibliografia i indeksy oraz rzecz szczególna – komiks „Amnestia” przygotowany przez Przemysława Ochnię.

Z kolei „Dopaść »Drągala« – to nie tyle biografia, co przede wszystkim zbiór dokumentów wytworzonych przez aparat represji z ostatnich 10 miesięcy życia Aleksandra Młyńskiego »Drągala«. Ten zbiór pokazuje metody, którymi posłużono się, by rozprawić się z człowiekiem, który w 1949 r. był jednoosobową komórką oporu na terenie regionu radomskiego – wyjaśnia Krzysztof Busse.

Prezentacja obu książek miała dwie odsłony. Pierwszą była konferencja prasowa zorganizowana w radomskiej siedzibie IPN, a drugą promocja, która odbyła się 9 stycznia o 17.00 w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Radomiu.

Pracownicy radomskiej delegatury IPN zapowiadają kolejne publikacje w najbliższych miesiącach. Będą to dwie publikacje odnoszące się do wydarzeń radomskiego czerwca 1976 r., komiks dla młodzieży o tych wydarzeniach, a już w lutym promocja książki o wydarzeniach w Wierzbicy, gdzie pół wieku temu przeprowadzano komunistyczny eksperyment rozbicia jedności w tamtejszej parafii.

Arkadiusz Kutkowski zobowiązał się ponadto do przygotowania przewodnika turystycznego po trasie radomskiego protestu.