Miasto pierwszego prymasa Polski

ks. Zbigniew Niemirski ks. Zbigniew Niemirski

publikacja 31.07.2020 10:45

600 lat temu abp Mikołaj Trąba lokował na prawie magdeburskim Łęgonice, miasto położone w uroczym zakolu Pilicy.

Rekonstruktorzy z Chorągwi Rycerstwa Sandomierskiego odtworzyli scenę odczytania i wręczenia przywileju królewskiego dla nowego miasta, Łęgonic. Rekonstruktorzy z Chorągwi Rycerstwa Sandomierskiego odtworzyli scenę odczytania i wręczenia przywileju królewskiego dla nowego miasta, Łęgonic.
ks. Zbigniew Niemirski /Foto Gość

Warto wybrać się do Łęgonic Małych, nieopodal Nowego Miasta nad Pilicą, szczególnie teraz, gdy w dobie koronawirusa szukamy miejsc, które są ważne dla naszych dziejów, a które omijają tłumy. Najstarsze ślady osadnictwa sięgają tutaj czasów 8 tys. lat przed Chr. W wyniku prac archeologicznych znaleziono tu rzymskie monety, dowód tego, że dzisiejsze Łęgonice były ważnym punktem na trasie bursztynowego szlaku, prowadzącego z terenów Morza Śródziemnego nad Bałtyk.

Współczesna historia Łęgonic zaczęła się 600 lat temu, gdy osadę nad Pilicą jako miasto na prawie magdeburskim lokował abp Mikołaj Trąba.

Mikołaj Trąba urodził się około 1368 roku w Sandomierzu. Przez długie lata był doradcą króla Władysława Jagiełły. Wydawał memoriały przeciw Krzyżakom. Stał przy królu podczas bitwy pod Grunwaldem, a potem stał po stronie tych, którzy uważali, że należy do końca trwać przy oblężeniu Malborka. Po zwycięskiej kampanii nad Krzyżakami przewodniczył polskiej delegacji na soborze w Konstancji (1414-1418). Tam został wysunięty na kandydata na papieża. Odmówił godności kardynała, gdy tę oferował mu w 1418 roku papież Marcin V. Podczas obecności na soborze został obdarzony godnością Prymasa Polski, która przetrwała od tamtej do decyzji do dzisiaj.

W 1420 roku, 10 lat po zwycięstwie pod Grunwaldem, dwa lata swą przed śmiercią, abp Trąba podpisał dokument lokacji Łęgonic, jako miasta na prawie magdeburskim. Przedstawił go królowi Władysławowi Jagielle. - W XV i XVI wieku Polska była potęgą. Tę rolę zwiększała unia z Litwą. Ciężar państwowości przesuwał się na wschód. Ale nie zapominano o roli rdzennych ziem królestwa. Prowadzono intensywną akcję osadniczą. Na terenie Rzeczypospolitej powstało wtedy 120 miast lokowanych „na żywym kamieniu”. Na ziemi opoczyńskiej lokowano wówczas 14 miast, a wśród nich Łęgonice - mówi dr hab. Jerzy Gapys, historyk z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.


Więcej w wydaniu papierowym "Gościa Radomskiego AVE" nr 32 na 9 sierpnia 2020 roku.