Mamy w diecezji nowe miasto

ks. Zbigniew Niemirski ks. Zbigniew Niemirski

publikacja 01.01.2021 10:16

Solec nad Wisłą odzyskał prawa miejskie, które utracił w 1869 roku.

Z lewej fronton kościoła pw. św. Stanisława, a z prawej budynek liceum ogólnokształcącego. Z lewej fronton kościoła pw. św. Stanisława, a z prawej budynek liceum ogólnokształcącego.
ks. Zbigniew Niemirski /Foto Gość

Razem z Solcem prawa miejskie odzyskało 9 innych miejscowości w kraju. - Bardzo się cieszę, że w wielu przypadkach udało się naprawić błędy przeszłości i krzywdy historii, bo w kilku przypadkach jest to przywrócenie praw miejskich, odebranych jeszcze po powstaniu styczniowym ukazem carskim, dlatego, że Polacy walczyli o niepodległość. A więc jest to akt sprawiedliwości dziejowej - powiedział premier Mateusz Morawiecki podczas uroczystości przywrócenia praw miejskich dziesięciu miejscowościom w Polsce.

Solec nad Wisłą leży w powiecie lipskim, w południowo wschodniej części diecezji radomskiej.

Jest bardzo starą osadą. Po raz pierwszy został wymieniony w 1136 roku w Bulli gnieźnieńskiej, jako gród należący do arcybiskupa gnieźnieńskiego. Nazwa miejscowości pochodzi od prowadzonego w niej handlu solą. Według legendy najstarsza wzmianka dotycząca Solca jest wcześniejsza od wspomnianej bulli i wiąże się ze wskrzeszeniem Piotrawina w 1078 roku przez św. Stanisława, biskupa krakowskiego i męczennika.

W XII w. Solec przeszedł we własność zakonu bożogrobców. W 1325 roku wykupił go Władysław Łokietek. Około 1347 roku Kazimierz Wielki ulokował tu miasto na prawie magdeburskim. Za jego panowania wybudowano tu zamek obronny oraz przebudowano kościół parafialny. W XV i XVI w. Solec otrzymał przywileje w zakresie handlu solą i organizacji jarmarków. Przywileje te zostały potwierdzone za panowania Zygmunta Starego. W 1574 roku miało tu miejsce okazowanie szlachty województw: sandomierskiego i lubelskiego, podczas którego powołano sądy apelacyjne ostatniej instancji, które stały się potem wzorem dla utworzonego trybunału koronnego.

W latach 1615-1627 Krzysztof Zbarski, starosta solecki, rozbudował Solec, przebudowując m.in. zamek w rezydencję w stylu renesansowo-barokowym, budując klasztor i przebudowując kościół parafialny. Podczas potopu szwedzkiego, 30 lat później, Solec uległ prawie całkowitemu zniszczeniu. W XVIII w. nastąpiła powolna odbudowa Solca, w tym zamku i kościołów. W 1866 r. utworzono szkołę średnią. W 1869 r. Solec stracił prawa miejskie.

Latem 1939 roku zbudowano tu most saperski, zniszczony w czasie kampanii wrześniowej.

Wśród cennych zabytków Solca trzeba wymienić kościół farny pw. Wniebowzięcia NMP. Zbudowany w XIV w. w stylu gotyckim, został przebudowany w XVI i XVII w. w stylu późnorenesansowym. Z murów za kościołem rozciąga się widok na łąki i dolinę Wisły.

Drugim ważnym zabytkiem jest kościół (dawny klasztor) oo. reformatów (pw. św. Stanisława). Zbudowany w 1626 r., był wielokrotnie restaurowany. W 1864 roku zakon w Solcu zlikwidowano, a posiadłości przejęły władze zaborcze. Obie świątynie przeszły głębokie prace remontowe, prowadzone przez obecnego proboszcza ks. Krzysztofa Maja.

Ciekawym obiektem, obok ruin zamku, jest komendaria (dom z podcieniami) z 1787 roku. Znajduje się na pl. Bolesława Śmiałego, nieopodal kościoła farnego. Obiekt pierwotnie należał do probostwa. Potem zmieniał swoją funkcję. Obecnie znajduje się tutaj siedziba m.in. Gminnego Ośrodka Kultury. W Solcu znajduje się pochodzący z XIX w. ratusz, obecnie siedziba Urzędu Gminy.

Dumą Solca jest liceum ogólnokształcące. Jego początki sięgają 1866 roku. Znajdował się w budynku, który spłonął. Obecny zbudowano z 1888 roku.