Był to moment kulminacyjny obchodów wielkiego jubileuszu i zarazem podsumowanie całego roku wypełnionego licznymi wystawami, publikacjami, koncertami, konkursem historycznym dla dzieci i młodzieży oraz wieloma innymi wydarzeniami.

Tłem tego uroczystego wydarzenia w radomskim teatrze były występy artystyczne muzycznego spektaklu „Dla Ciebie śpiewałem...” w wykonaniu Teatru Muzycznego im. Jana Kiepury.

Galę poprowadzili Iwona Wujastyk i Maciej Orłoś.

- Powitaliśmy państwa artystycznie fragmentem widowiska „Dla Ciebie śpiewałem...”. To nieprzypadkowy wybór, bowiem pierwszy publiczny występ Jana Kiepury przypadł dokładnie w tym samym roku, co powstało Muzeum im. Jacka Malczewskiego - przypomnieli prowadzący.

Stuletnią historię muzeum pisały pokolenia, które łączyła wspólna pasja do sztuki i historii czy przyrody, a szerzej do „ściślejszej ojczyzny”, jak nazywał swój Radom Jacek Malczewski. To dzięki nim obecne Muzeum J. Malczewskiego trwa, rozwija się i znacząco rozbudowuje.

Oficjalnie rok powstania placówki podaje się jako 1923. Dotychczasowe radomskie kolekcje nie były udostępniane szerszej publiczności i miały całkowicie prywatny charakter. Człowiekiem, który jako pierwszy w mieście udostępnił swoje zbiory, był ks. Jan Wiśniewski, nestor lokalnego muzealnictwa, jeden z najbardziej zasłużonych regionalistów i kolekcjonerów w historii Radomia. W 1909 roku kolekcje ks. Wiśniewskiego można było oglądać w budynku plebanii kościoła farnego. W kolejnym roku ksiądz przekazał swoje zbiory Polskiemu Towarzystwu Krajoznawczemu w Radomiu. Na placówkę muzealną z prawdziwego zdarzenia trzeba było jednak poczekać jeszcze prawie cztery kolejne lata. Zygmunt Strzeszewski, starosta radomski, na pomieszczenie ekspozycyjne wyznaczył salę w budynku starostwa, obecnie ul. Żeromskiego 53. Uroczyste otwarcie radomskiego muzeum nastąpiło 18 marca 1923 roku. Jak relacjonowała prasa, pierwsza placówka muzealna miała dwa działy: prowizoryczny przyrodniczy oraz właściwy, gromadzący prehistoryczne wykopaliska, stare dokumenty, pieczęcie, monety, militaria, meble, porcelanę i obrazy. II wojna światowa poczyniła dotkliwe straty w zbiorach, a wielu muzealników jej nie przeżyło. W 1945 roku muzeum zyskało nową siedzibę. Przeniesiono je do gmachu przy ul. Szerokiej 12, od 1948 roku to ul. Nowotki, a obecnie ul. Piłsudskiego. W 1975 roku muzeum przekształcono w Muzeum Okręgowe i objęło swoim zasięgiem całe województwo radomskie. W związku z powołaniem w 1976 roku Muzeum Wsi Radomskiej jako samodzielnej placówki, Muzeum Okręgowe przekazało mu swoje zbiory etnograficzne, ograniczając swoje zainteresowania w tym zakresie do sztuki nieprofesjonalnej. W drugiej połowie lat 70. i pierwszej 80. placówka rozwijała się dynamicz­nie. Pod koniec lat 80. muzeum zaczęło realizować wielkie wystawy historyczne i historyczno-literackie. Wiele z nich zostało docenionych i nagrodzonych w konkursach na najciekawsze wydarzenie muzealne roku. W sierpniu 2022 roku zostało otwarte Muzeum Historii Radomia w zabytkowych kamienicach Gąski i Esterki. Jest ono wystawą stałą Muzeum im. J. Malczewskiego, a jego stworzenie było jedną z większych inwestycji, jaką zrealizowano w ostatnich latach w instytucjach kultury. Obecnie struktura placówki obejmuje 6 działów merytorycznych i pion administracyjny. Muzeum posiada blisko 44 tys. eksponatów, do tego dochodzi ponad 350 depozytów.

Słowo do zebranych z okazji jubileuszu powiedział Leszek Ruszczyk, dyrektor Muzeum im. J. Malczewskiego, który podkreślił rolę muzeów w XXI wieku, których wiodącym celem jest komunikacja z widzem.

- Cieszę się, że mam bezpośredni wpływ na rozwój tak ważnej dla Radomia instytucji kultury. W pełni zgadzam się z tezą profesora Rafała Wnuka, że: „Dzisiaj muzeum to już nie jest zbiór przedmiotów, ale wielka opowieść. To potężne medium, które kształtuje wyobraźnię o przeszłości”. I w takiej perspektywie widzę następne 100 lat Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu - powiedział  dyrektor.

Głos zabrał także Radosław Witkowski, prezydent Radomia. - Chcę serdecznie podziękować za dobrą współpracę, ale i docenić to, co muzeum robi dla Radomia i radomian. Szczególnie warte podkreślenia wydaje się to, co robi dla historii i tradycji Radomia, czyli prezentowanie dziedzictwa kulturowego naszego miasta - powiedział prezydent.

R. Witkowski przekazał dyrektorowi Ruszczykowi pamiątkowy grawerton i podkreślił: - Niech on będzie takim fizycznym elementem pokazującym nasza dobrą współpracę. Dyrektor dedykował go całej załodze muzeum.

Wicemarszałek Mazowsza Rafał Rajkowski przypomniał, że radomskie muzeum może poszczycić się jednymi z największych w kraju zbiorami prac Jacka Malczewskiego. Samorząd województwa dba, aby sukcesywnie tę kolekcję uzupełniać. Ostatnio zbiór powiększył się o obraz „Umywanie nóg” z 1887 roku. Na jego zakup samorząd przeznaczył 1mln 250 tys. zł.

Podczas gali Leszek Ruszczyk i Adam Duszyk, wicedyrektor muzeum, wręczyli osobom zasłużonym dla placówki okolicznościowe pamiątkowe medale, zaprojektowane przez medaliera prof. Krzysztofa Nitscha. Przedstawiają wizerunek Jacka Malczewskiego oraz fronton muzeum.

Samorząd województwa mazowieckiego reprezentował Rafał Rajkowski, który uhonorował licznych pracowników muzeum dyplomami uznania.

Była też okazja do wręczenia nagród uczestnikom muzealnych konkursów skierowanych do młodzieży szkolnej. Statuetki otrzymali też dyrektorzy szkół, z których wywodzą się laureaci. To radomskie szkoły: PSP nr 28 i X Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Konarskiego.

Zwieńczeniem gali był jubileuszowy tort.