Książka jak "złoty pociąg"

Opublikowany właśnie przez Muzeum Historii Polski "Żywot św. Kazimierza królewica polskiego i książęcia litewskiego" jest najstarszym napisanym w języku polskim życiorysem św. Kazimierza. Powstał po łacinie w Wilnie tuż po kanonizacji świętego, która odbyła się w 1602 r. Na język polski przełożył ją Mateusz Chryzostom Wołodkiewicz. Jeszcze w 1610 r. widział ją ks. Piotr Skarga i zachęcał do czytania.

Jedyny zachowany z XVII w. egzemplarz "Żywota" w początkach XX w. nabył Zygmunt Czarnecki, wielkopolski bibliofil, zbieracz staropolskich unikatów. To od niego książka trafiła na jedną z półek biblioteki we Lwowie.

- Szybkie zaginięcie "Żywota" było zapewne spowodowane tym, że książka ukazała się w bardzo małym nakładzie. Współcześnie było wiadomo, że jakiś jej egzemplarz może znajdować się w bibliotece we Lwowie. Właśnie tam odnalazł ją prof. Jan Okoń. Do druku, wspólnie z profesorem przygotowały ją Katarzyna Gara i Jolanta Rzegocka. Oprócz odnalezionego "Żywota" książka zawiera obszerny wstęp autorstwa prof. Okonia przybliżający czasy Polski Jagiellonów oraz bliskie czasem powstania dwa inne życiorysy patrona Litwy i Radomia: "Żywot świętego Kazimierza królewica" autorstwa ks. Piotra Skargi oraz "Vita beati Casimiri confessoris" napisane przez Zachariasza Ferreriego, przełożone z łaciny przez Katarzynę Garę - mówi Maciej Jaworski z Muzeum Historii Polski.

W najbliższym czasie planowane są dwa kolejne spotkania promocyjne, w Warszawie i Krakowie, a potem być może jeszcze w Wilnie.

- Warto sięgnąć po tę książkę i zagłębić się w lekturze. Polszczyzna nie jest tak trudna do zrozumienia przez nas współczesnych, jak np. Morsztyna. Inna jest melodia języka, czasem zwroty czy słownictwo. Ale liczne objaśnienia ułatwiają zrozumienie tekstu każdemu. Poznamy nie tylko życie św. Kazimierza, ale też poczujemy atmosferę początku XVII w., gdy powstał "Żywot", zagłębimy się choćby w pobożność tamtego czasu, bo - jak wieści pierwotny podtytuł - "przydane są modlitwy nabożne i hymny do św. Kazimierza" - zachęca M. Jaworski.

Kazimierz Jagiellończyk urodził się w Krakowie 3 października 1458 r., jako trzecie dziecko i drugi syn Kazimierza IV Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki. Jego wychowawcą był Jan Długosz. Po 1481 r. przez prawie dwa lata królewicz Kazimierz był namiestnikiem ojca w królestwie. Rezydował w Radomiu. Jego krótkie rządy były przez ówczesnych dobrze oceniane. Poprawił bezpieczeństwo na drogach, ukrócając rozboje. Czynnym udziałem w sprawowaniu sądownictwa doprowadził do nadrobienia narosłych zaległości w rozstrzyganiu spraw przez sąd królewski. Zmarł na gruźlicę 4 marca 1484 r. Został pochowany w katedrze wileńskiej. Został ogłoszony świętym w 1602 r. Jest patronem Litwy od 1636 r., a od 1983 r. Radomia i od 1992 r. diecezji radomskiej.