Monografia opowiada o historii miasta w latach 1795-1915. Przybliża okres niewoli narodowej, ale też ogromnego rozwoju Radomia.
Autorami tomu drugiego, który liczy ponad 460 stron, są dr hab. Krzysztof Latawiec - profesor uczelni, pracownik Instytutu Historii UMCS w Lublinie, i dr hab. Sebastian Piątkowski, historyk, pracownik Instytutu Pamięci Narodowej (Oddział w Lublinie, Delegatura w Radomiu).
- Z Sebastianem Piątkowskim prowadziliśmy przede wszystkim badania na materiałach archiwalnych, które nie były jeszcze w obiegu naukowym, dlatego udało nam się do tej monografii przemycić dużo faktów dotąd jeszcze nieznanych. Dotyczą dość szerokiej płaszczyzny funkcjonowania miasta, bo od Radomia jako ośrodka administracyjnego, jakie odgrywał na terenie Królestwa Polskiego, poprzez rozwój szkolnictwa, przemysłu, handlu, gospodarki czy rozwój przestrzeni miejskiej i przemiany demograficzne - mówi dr. hab. K. Latawiec.
Konferencja promująca drugi tom monografii odbyła się w siedzibie Mazowieckiego Samorządowego Centrum Doskonalenia Nauczycieli Wydział w Radomiu. W spotkaniu oprócz autorów uczestniczyli m.in.: Mateusz Tyczyński, wiceprezydent Radomia, Rafał Rajkowski, wicemarszałek województwa mazowieckiego, Leszek Ruszczyk, dyrektor Muzeum im. Jacka Malczewskiego, i Adam Duszyk, wicedyrektor muzeum i nauczyciele.
- To jest bardzo ważny tom omawiający okres od 1795 do 1915 roku, okres niewoli narodowej, ale też ogromnego rozwoju naszego miasta. Tylko przypomnę, że Radom w XIX wieku przez cały ten czas był bardzo ważnym centrum polityczno-administracyjno-gospodarczym tego regionu. Poza tym autorzy sięgnęli po archiwa moskiewskie, petersburskie, wiedeńskie do tej pory nieeksploatowane. Tom zawiera mnóstwo szczegółów, ciekawostek na temat historii naszego miasta. Każdy myślał, że pozycja zakończy się na roku 1918, czyli odzyskaniu niepodległości, ale rok 1915 dla Radomia jest szczególny. Nasze miasto opuścili rosyjscy okupanci, rozpoczął się okres władzy austro-węgierskiej i dość dużej liberalizacji, zaczęły działać stowarzyszenia, ugrupowania polityczne, Polska Organizacja Wojskowa. Czuło się już ten oddech wolności trzy lata wcześniej, nie mówiąc już o tym, że 2 listopada postawiliśmy kropkę nad i, tworząc tutaj Republikę Radomską, ale o tym dowiemy się już z tomu III, który ukaże się w 2026 roku - opowiada A. Duszyk.
- Powstanie pełnej monografii historii Radomia jest bardzo ważne. Staramy się stawiać na edukację regionalną, historyczną, a bez takiego pełnego opracowania jest to bardzo trudne - przyznaje M. Tyczyński.
Monografię dziejów Radomia sfinansowały wspólnie Sejmik Województwa Mazowieckiego i Gmina Miasta Radomia. Jej wydawcami są Muzeum im. J. Malczewskiego w Radomiu oraz OKiSz Resursa Obywatelska. Jest dostępna w Muzeum im. Jacka Malczewskiego.