Wystawa w radomskim muzeum o kolonialnych malowidłach ściennych z Chajul

Radomskie muzeum nie po raz pierwszy włącza się w obchody Europejskich Dni Archeologii. Tym razem chce pokazać inne oblicze archeologii i zaprezentować dokonania polskich naukowców poza granicami naszego kontynentu, a pretekstem będzie wystawa "Barwy przeszłości i teraźniejszości. Kolonialne malowidła ścienne z Chajul w Gwatemali", na której, po raz pierwszy w muzealnych salach, zostanie udostępniona fotograficzna dokumentacja wyników badań prowadzonych przy odkrywaniu i konserwacji unikatowych w skali światowej malowideł odnalezionych w Chajul w górzystej części Gwatemali, zamieszkałej przez Majów Ixil.

- Projekt, który będzie tutaj zaprezentowany w postaci zdjęć Roberta Słabońskiego, jest związany z pracami głównie o charakterze konserwatorskim, ale też archeologicznym, antropologicznym i historycznym, które były prowadzone w górzystej części Gwatemali między 2015 a 2022 rokiem. Te prace skoncentrowane były głównie na uratowaniu malowideł ściennych, które znajdują się w kilku domach należących do ludności rdzennej, do Majów z grupy Ixil. Ludność ta mieszka w trzech miasteczkach. Jednym z nich jest Chajul i tylko tu zachowały się malowidła ścienne, które są rzadkością. Malowidła datowane są na XVII, XVIII wiek, czyli na tzw. okres kolonialny, natomiast niemal wszystkie przykłady malowideł ściennych z tego okresu z obszaru Ameryki Łacińskiej są znane z kościołów i konwentów. W ten projekt od samego początku zaangażowana była ludność rdzenna. Wcześniej były podejmowane próby zakonserwowania tych malowideł m.in. przez rząd gwatemalski, ale zakończyły się niepowodzeniem ze względu na to, że ludność była bardzo nieufna w stosunku do osób, które przyjechały do Chajul i chciały ich przekonać, żeby takie prace przeprowadzić, głównie dlatego, że obszar ten w latach 1960-1996 ogarnięty był wojną domową, która pochłonęła ponad 200 tys. ofiar, w tym bardzo dużo Majów z grupy Ixil. Cieszę się, że udało się ten projekt zrealizować. Jest to pierwsza wystawa na świecie, gdzie zaprezentujemy wyniki prac - mówi prof. Jarosław Źrałka z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Ekspozycji będzie towarzyszyło wydawnictwo, w którym znalazły się zdjęcia prezentowane na wystawie oraz  teksty polskich badaczy, którzy zaangażowani są w ratowanie bezcennych malowideł. - Naszą wystawę objęła honorowym patronatem Ambasada Gwatemali w Polsce. Zapraszamy 14 czerwca o 17.00 na wernisaż wystawy - mówi Leszek Ruszczyk, dyrektor placówki

Otwarcie wystawy rozpocznie obchody Europejskich Dni Archeologii, które odbędą się od 14 do 16 czerwca.

- Spółka Rewitalizacja ma Dział Archeologii. Głównie pracujemy na Mieście Kazimierzowskim, a artefakty, które zostały tam wydobyte, prezentujemy na naszej wystawie w kamienicy, która mieści się przy ul. Grodzkiej 8. Są to głównie pozostałości zamku radomskiego. Europejskie Dni Archeologii to przede wszystkim sposób na to, żeby pokazać tę dziedzinę nauki. Nasi archeolodzy zapraszają na spacer po Mieście Kazimierzowskim - mówi Dorota Rajkowska, prezes spółki Rewitalizacja.

O programie Europejskich Dni Archeologii mówi Paweł Cyganiewicz z Działu Archeologii Muzeum im. Jacka Malczewskiego:

Program:

14 czerwca

• 17.00 - Otwarcie wystawy "Barwy przeszłości i teraźniejszości. Kolonialne malowidła ścienne z Chajul w Gwatemali".

15 czerwca

• 12.00 - Wykład dr. hab. prof. UJ Jarosława Źrałki (Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie), kierownika polskiej ekipy badaczy w Chajul.
• 13.00 - Wykład na temat nowoczesnych metod konserwacji połączony z pokazami skanowania 3D, dr Katarzyna Radnicka-Dominiak, mgr Bolesław Zych.
• 14.00 - Pokaz parzenia kakao - Manufaktura Prawdziwe Kakao. Napój Bogów.
• 15.00 - Oprowadzanie po wystawie "Barwy przeszłości i teraźniejszości. Kolonialne malowidła ścienne z Chajul w Gwatemali".
• 11.00, 14.00 - Oprowadzanie po wystawie "Dom wedle bramy" - średniowieczny Radom, początek przy kamienicy Starościńskiej, ul. Grodzka 8.
• 12.00-17.00 - warsztaty: "Bogowie Majów" - tworzenie z gliny wizerunków postaci inspirowanych mitologią majańską, "Maski mocy" - wykonywanie, w oparciu o wzory znajdujące się na ekspozycji, masek ceremonialnych, "Quitapenas - laleczki na smuteczki" -
• warsztat archeologa, "W co grywali Majowie" - gra planszowa Patoli, puzzle, kolorowanki i inne.

16 czerwca

• 12.00 - Projekcja filmu dokumentującego badania i oprowadzanie po wystawie "Barwy przeszłości i teraźniejszości. Kolonialne malowidła ścienne z Chajul w Gwatemali".